news
मनी ट्रान्सफरमा लुटपाट मचाउने तिन भारतीय अपराधीलाई नियन्त्रणमा लिएर सार्वजनिक गरे रौतहट प्रहरी           कृषि उत्पादनको लागि किसानलाई साना सिचाई सुबिधा           आँखा शिविरबाट ६५० भन्दा धेरै लाभान्वित           प्रहरीको गोली लागेर मृत्यु भएका सिम्रौनगढका युवकलाई १ लाख २५ हजार नगद सहयोग गरेः भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्री कृष्णप्रसाद यादव           माल्दिभ्सका राष्ट्रपतिलाई ठूलो झट्का दिदै आदम अजिमले मेयरको चुनाव जिते           बारा संग जोडिएको भारतीय साना नाकाबाट गाडी जान हुने तर, रौतहटलाई किन बञ्चित गरियो ?           राजनिति पहुँच नभएकालाई रौतहटको सरकारी गौर अस्पतालमा उपचार गराउन गार्हो           समाजसेवी युवा कृष्णा कान्तको अध्यक्षमा बृहत रक्तदान कार्यक्रम सम्पन्न           बागमती र बकैया नदीमा बाढिको खतरा, रौतहट र सर्लाहीका बासिन्दालाई सतर्क रहन आग्रह           कडा निगरानीले हामी ८३% राजस्व संकलन गर्न सकेका छौं:- प्रमुख पप्पु कुमार गुप्ता           जिल्ला प्रहरी कार्यालय राैतहटले आयाेजना गरेको ब्याडमिन्टन प्रतियोगिता सम्पन्न           राजपुर नगरपालिकाको सातौ नगर सभा भव्य रूपमा सम्पन्न           कटहरिया नगरपालिकाको ८ औं नगर सभामा ४१ करोड भन्दा बढी बजेट पारित           रौतहटमा जनमत पार्टीले बजेटको बिरुद्धमा प्रदर्शन गर्दै जलायो बजेटको प्रतिलिपि           रौतहटबाट हातहतियार सहित मानिस पक्राउ           लालबकैया नदिको पानी सुक्यो           प्रमुख प्रशासकिय अधिकृतको रुपमा फुँयाल हाजिर, नगर प्रमुख जयसवालद्धारा स्वागत           विद्यार्थीको हक अधिकारको लडाईको क्रममा जेल जीवन बिताएका मिश्रको अनेरास्वबियुको केन्द्रिय सचिबमा उम्मेदवारी           रौतहटको गढीमाई नगरपालिकामा कोल्ड स्टोरको निर्माण कार्य सुरु           शिक्षा क्षेत्रलाई विशेष प्राथमिकतामा राखेर काम गरिरहेको:- अधिकृत ठाकुर           दूध डेरी उद्योगबाट जनावरको बोसो बरामद, जहाबाट हिन्दुहरुले पनि किनेर खान्थे !           मधेश प्रदेशकै ठूलो फर्निचर मेला रौतहटमा सुरु           धन्यवाद मेयर साहेब: राजपुर नपामा फ्युज सेवा र विधुत महशुल काउण्टर सञ्चालन गराएकोमा           निजामती कर्मचारी संगठनको पाँचौं जिल्ला अधिवेशन सम्पन्न, अध्यक्षमा चौरसिया चयन           विषादी व्यवस्थापन तालिम सम्पन्न           ९ वर्षका बालकको हत्या आरोपमा १ महिना पछी काकासहित २ पक्राउ           प्रचण्डको महेन्द्रपथ !           गाैर घटनाका दोषी उपर कार्यवाही होस :- सदस्य थापा           सुशासनको लागि इशनाथ नगरपालिकाको अभियान, सार्वजनिक महत्वका सुचनाहरु स्वतह सार्वजनिक गर्दै           कटहरियामा भ्यासेक्टोमी तथा मिनिल्याप अप्रेशन क्याम्प सुरु           सेवाग्राहीले भनेको कुराको समाचार बजाउदा, पत्रकालाई संस्था प्रबन्धकको धम्कीपुर्ण पत्र           मधेश प्रदेश प्रहरी प्रमुख मसाउद आलम खाँले गरे जिल्ला प्रहरी कार्यालय राैतहटको अनुगमन           नेपाल प्रहरीको नि:शुल्क स्वास्थ्य शिविरमा दुई सय चालिस जनाले उपचार पाए           रौतहटका युवा व्यवसायी मिश्रले ६० करोडमा खरिद गरे नेपालकै पहिलो वियर कम्पनी           मेयर कौश्ल्या देवीको पहलमा विकास निर्माणमा फन्को मार्दै ईशनाथ नगरपालिका           मधेस प्रदेश सभा सदस्य नेता साहले एक करोड रकम बराबरको जग्गा ईशनाथ नपालाई दान गर्ने           राजदेवी नगरपालिकाद्वारा निःशुल्क लाेकसेवा तयारी कक्षा संचालन           घरको मुली जेल परे पछि परिवार बिच्लीमा           गौरका आगलागी पीडितलाई अमेरिकामा बस्ने नेपालीले गरे १ लाख ७८ हजार सहयोग           रौतहट १ मा अजय गुप्ताको 'क्रेज'           नेपाल पत्रकार महासंघ राैतहटशाखको साधारणसभा २६ गते दुर्गा भगवतिमा           मतदाताले स्वतन्त्र उम्मेदवार रविलाई लगाए बिजय तिलक           माधव नारायण नपाको प्रत्येक वडामा सिचाइकालाई ट्रान्सर्फमर जडान गरिने           प्रशासन कै मिलोमतोमा ईशनाथ नपा अन्तर्गतका नाकाहरुबाट तस्करी हुँदै           घरदैलोलाई तिब्र पारे स्वतन्त्र उम्मेदवार रवि जयसवाल           विज्ञान र प्रविधिको युगमा इन्टरनेट अपरिहार्य:- मेयर कन्थमणी प्रसाद जयसवाल           बस ठक्करबाट घाइते पत्रकारलाई क्षतिपूर्ति नदिएको पीडित परिवारको आरोप           रौतहटको विकासका लागि आफू जित्नुको विकल्प छैन:- पुर्व प्रधानमन्त्री माधव नेपाल           निःशुल्क अध्ययन गराउँदै आएको छु:- शिक्षक निरज साह           क्यान्सर पिडितलाई श्री वीर दल गण पुरेनवाका सेनाले गरे रक्तदान           बाल दिवसको अवसरमा नगर स्तरीय साइकल दौड प्रतियोगिता सम्पन्न           आइबिए की जेसिका बनिन उत्कृष्ट वक्ता           गौरको बानेश्वर मन्दिर - जुन शताब्दियौ पुरानो छ ।           नेपाल–भारत वर्ल्ड डेवलपमेंट फोरमका अध्यक्ष मधुरेन्द्र जैसवाल सम्मानित           पहिलो संस्करण: मनोज चौधरी स्मृति पत्रकारीता पुरस्कारबाट मिश्र सम्मानित           पुरेनवा दरवार : तत्कालिन राना शासनको प्रत्यक्ष चिनारी           रौतहटमा अर्बौको लागतमा बियर कम्पनी सञ्चालन, जोमसोम स्ट्रङ्ग र गोल्डेन आइस बियर उत्पादन हुने           स्वतन्त्र युवाहरुको संजालद्वारा प्रादेशिक अस्पताल गौरमा सरसफाइ           भारतिय बोरामा लोकल चामल प्रयोग गर्ने गौरबाट एक जना पक्राउ           मधेश प्रदेश कै सबभन्दा लामो बरहवा तालमा वृक्षरोपण कार्यक्रम सम्पन्न           मोटरसाइकल चोरलाई समाउदै रौतहट प्रहरी, एक दिन मै दुई चोर पक्राउ गर्न सफल           प्रहरीको पोसाकमा लवण्डीया नाच गर्ने सई साह कारवाहीका लागि गरुडा तानिए           मेयर कन्थमणीको अगुवाईमा गरुडाका सयौं नेता तथा कार्यकर्ता नेकपा एमालेमा प्रवेश           गौर-बैरगनिया नाकाबाट पुनःसवारी साधन आवातजावतको लागि पहलमा जुटे मेयर शम्भु साह           कटरवन कुनै बेलाको रौतहट सदरमुकाम           रेडक्रस सोसाइटी रौतहट शाखाको अध्यक्षमा राजकिशोर यादव र मन्त्रीमा धर्मेन्द्र पटेल विजयी           कृषकको हर समस्या चाडै समाप्त हुने: मेयर अजय प्रकाश           रौतहटको पीडामा समृद्धिको तृष्णा !           पोखरा डायरी !           एसपी मगरको प्रतिबद्धता: कसैसंग कुनै सम्झौता नगर्ने, कसुर अनुसारको कारवाही गरेर कानुनी कटघेरामा ल्याउने           भरत तालमा १९ दिन मै ३० करोड झवाम           भाषण र आसवासन होईन गौर सहित रौतहटको जनताहरुले विकास चाहेको छ:- पुर्व प्रधानमन्त्री माधव नेपाल           फेरिदै मधेशी महिलाको दैनिकी           हजुरबुवाको सहयोगमा बाल बिवाह रोकेकी नाजनिस           रौतहटमा बजाजको माईलेज कन्टेस्ट प्रतियोगिता सम्पन्न           मेयर जयसवालद्वारा शिवनगर धाममा भक्ती रस साँस्कृतिक कार्यक्रमको उद्घाटन           आगलागी पीडितलाई मेयर शम्भुले गरे नगद सहित खाद्यान्न सामग्री सहयोग           नेपाल तराई समाज दक्षिण कोरियाका अध्यक्ष अवधेश राज चौरसियाद्वारा ६० थान पङखा सहयोग           रौतहटको कटहरिया नगरपालिका -७ मा सार्वजनिक सुनुवाई कार्यक्रम सम्पन्न           भन्सार एरिया लगायत महादेवपट्टी चौकी भएर दिनहुँ हुन्छ तस्करी !           बजाज मोटरसाइकलको सो रुम अब शिवनगरमा पनि, नगर प्रमुख कन्थमणीले गरे उद्घाटन           डाइभर्सनको नाममा पुर्व मेयरको २५ लाखमा पानीमा, उक्त ठाउँमा मेयर अजय प्रकशले पक्की पुल बनाउने           नेता नौसाद आलमको छोरा सवार मोटरसाइकलले ठक्कर दिदा पाण्डेको निधन           आप्रवासी श्रोत केन्द्र रौतहटको समिक्षा बैठक सम्पन्न           विद्यालय अनुगमनको क्रममा मेयर कन्थमणी प्रसाद जयसवाललाई भव्य स्वागत           रौतहटको राजपुर नपाको छैठौं नगरसभा सम्पन्न , ल्याए जनमूखी योजना           नगरपालिकाको चौतर्फी विकास हुने बजेट ल्याएका छौं:- मेयर अजय प्रकाश           क्रिकेट खेलाडी विराट कोहली बने २० करोड फलोअर्स भएका विश्वकै पहिलो क्रिकेटर           हजुरबुवा पढेको विद्यालयमा भवनको अभाव भएपछि मेयर प्रकाशले गरे चार तल्ले भवनको शिलान्यास           स्थानीय तहको निर्वाचनमा दुर्गा भगवती गापामा खटिएका कर्मचारीको विदाई           दुई/चार दिनभित्रै नेपालमा मनसुन प्रवेश गर्दै           प्रादेशिक अस्पताल गौरको बेथितिको ब्यापक गुनासो बढेपछी मेयर साह एका-एक एक्सनमा, सोधे स्पष्टीकरण           शिक्षा, कृषी र स्वास्थ्यमा विशेष जोड दिने वडा अध्यक्ष संजय यादवको घोषणा           अनुगमनको भोलि पल्ट पुलको प्लेट चोरी, पुनः अनुगमन गरे नेता साह           राजस्थानलाई हराउँदै गुजरात आइपिएल २०२२ को च्याम्पियन           म्यादी प्रहरी कर्मचारीहरुको बिदाई           मतपेटिका लुटने फरार अभियुक्त पक्राउ           रौतहटका पाँच निर्वाचित जनप्रतिनिधिले लिए शपथ ग्रहण           नयाँ राजपुर निर्माणको लागी जैदको जित अनिवार्य:- स्थानिय           जलवायु परिवर्तन तथा मानविय सुधार युरोपियन युनियनको प्राथमिकताको बिषय : राजदुत नोना डिप्राज           निर्वाचनमा बाल बालिकाको प्रयोग हुन् नदिन खवरदारी नगरपालिकामा ज्ञापनपत्र           अलबिदा भइन पुर्व मन्त्री डिम्पल झा           मेयर बन्न प्रदेश सांसद पदबाट राजीनामा           राजपुर नगरपालिकामा निर्वाचन अधिकृतको कार्यालय स्थापना           कटहरिया नगरपालिका: नेकपा एमालेबाट मेयरमा सियाराम कुशवाहा र उपमेयरमा कुन्ती साह सिफारिस           निर्वाचनमा सिट बाँडफाँट गर्न बसेको गठबन्धनको बैठक निष्कर्षविहीन           तराई मधेशमा ३ दिनसम्‍म लू लाग्‍ने विज्ञको चेतावनी, उच्च सतर्कता अपनाउन आग्रह           रौतहटमा जनता समाजबादीबाट निर्वाचित उपमेयर एमाले प्रवेश           रौतहटमा स्वारी दुर्घटनामा परि एक जनाको मृत्यु           रौतहटका पत्रकार प्रभात झा जनसेवा श्रीबाट सम्मानित           गौरमा त्रिकोणिय प्रतिष्पर्धा, जनमतको कमजोर मत, जसपाको प्राथमिकता " संगठन निर्माण "           रौतहटमा ३ लाख घुस सहित मावीका प्रअ अख्तियारको फन्दामा           पूर्व उपप्रधानमन्त्री राजेन्द्र महत्तोद्वारा नेपाल भारत वर्ल्ड डेवलपमेन्ट फोरम उद्घाटन           बिधालय स्तरिय योजना तर्जुमा तथा समिक्षा कार्यशाला सम्पन्न           राजदेवी नगरपालिकामा जसपा ,लोसपाका वार्ड अध्यक्षहरु कांग्रेसमा प्रवेश           चुनावी चहल पहल : गौरमा कांग्रेस र एमालेबाट निर्वाचित वार्ड अध्यक्षहरु लोसपामा           राष्ट्रपति भण्डारी द्वारा गजेन्द्र स्मृति अस्पताल उदघाटन, डा डिम्पल झाको सपना साकार           रौतहटमा पहिचान नखुलेको एक महिलाको शव फेला           नेकपा एसका जिल्ला कमिटी सदस्य एमालेमा प्रवेश           महाभोज ! जातिय बर्गीय मुक्ति र समृद्धिको लागि राजनीति थालेकाहरुको लागि चुनाव महाभोज बाहेक केहि छैन यो समाजवादी व्यबस्थाको चिरहरण हो ।           रौतहटको पेट्रोल पम्पहरुमा सवारीको लाइन           ईशनाथका नगर प्रमुख मेहतालेद्वारा विद्यालय भवनको उद्घाटन           नेपालले जित्याे त्रिकोणात्मक टी-२० श्रृखंलाको उपाधि           श्रीलंकाको नयाँ मन्त्रिमण्डलमा चार मन्त्रीले लिए सपथ           माओवादीबाट निर्वाचित उपप्रमुख एमालेमा प्रवेश           विद्यार्थी र न्यायाधीश विचको अन्तरक्रिया कार्यक्रम सम्पन्न           गौर जिल्लामै पहिलो पूर्ण खोप सुनिश्चितता नगरपालिका घोषणा          
RnKhabar

587 जना ले पढेको

पुरेनवा दरवार : तत्कालिन राना शासनको प्रत्यक्ष चिनारी

पुरेनवा दरवार : तत्कालिन राना शासनको प्रत्यक्ष चिनारी
धर्मेन्द्र कुमार साह / समसमायिक / 06 Sep 2022

रौतहट १८ भाद्र २०७९ । पुरेनवा दरवार अहिलेको गौर नगरपालिकामा पर्छ l  गौर नगरपालिका वार्ड नम्बर ८ पुरेनावामा बनाइएकोले पनि त्यसलाई पुरेनावा दरवारको रुपमा चिनिन्छ । बिक्रम संवत .१९८१ मा निर्माण गरिएको पुरेनावा दरवार माओवादी जनयुद्ध चरममा पुगे देखि हाल नेपालि सेनाको नियन्त्रणमा रहेको छ । तत्कालिन समयमा सो दरवार निर्माणको लागि भारतीय शहर सितामढिबाट मिस्त्री तथा कालिगढहरुलाई बोलाइएको थियो । 

दरवारमा लागेका सामाग्रीहरु फ्रान्स,जापान तथा बेलायतका बिभिन्न शहरबाट  ल्याइएका थिए । सो  दरवार निकैनै कलात्मक र भब्य रुपमा बनाइएको छ  । पुरेनावा दरवार तत्कालिन राणा तुङ्ग शम्सेर र तिनका परिवारको लागी निर्माण गरिएको थियो । तुङ्ग शम्सेर राणा खंग शम्सेर राणाका छोरा हुन् । खंग शमसेरलाई पाल्पा दरवारको राजा समेत मानिन्छ । दरवार बन्दा सम्म राणाहरु सो ठाउबाट करिब २ किलोमिटर उत्तर हजमिनियामा बस्ने गरेका थिए । सोहि ठाउलाई अहिले  हजमिनिया दरवार भनिन्छ ।

त्यति खेरमा देशमा राजनीतिक गुटबन्दि, षड्यन्त्र र अस्थिरता रहेको थियो । राणाकालिन समयमा हुने प्रधानमन्त्रिहरुले सत्ता हस्तान्तरणको लागि  आ आफ्नो अनुकुल हुने गरि कानुनहरु बनाउने चलन थियो । सत्ता छोराको बदला आफ्नो भाई भारदारहरुमा हस्तान्तरण हुने प्रचलन चलेको थियो । तत्कालिन प्रधानमन्त्रि श्री ३ बिर शम्सेर जंग बहादुर राना पछि आफ्नो अनुकुलको प्रधानमन्त्रि बनाउनको लागि तुङ्ग शमशेर राणा ष्ड्यन्त्र  गरिरहेको कुरा बाहिरिएको थियो । तत्कालिन समयमा सत्ताच्युत गर्न हत्या सम्मको षड्यन्त्र बनाउनु सामान्य कुरा थियो । कोत पर्व ,भण्डारखाल पर्व,१९३८ र १९४२ का हत्या षड्यन्त्रहरु भैसकेको थियो । तुङ्ग सम्शेरले गर्न लागेको षड्यन्त्र बारे जानकारी भएपछी तत्कालिन प्रधानमन्त्री बिर शम्सेर जंगबहादुर राणाले निजको परिवार सहित देश निकाला गरिदिए । साथै उनलाई सिमावर्ती भारतीय राज्यहरुमा समेत बस्न नमिल्ने गरि देश निकाला गरिएको थियो । देश निकाला गरी पछि तुङ्ग शम्सेर परिवार सहित भारतको  मध्यप्रदेशको सागर भन्ने शहरमा आश्रय लिएका थिए । उनका तिन छोराहरु मध्ये जेठो छोरा द्रोण शम्सेर राणालाई रौतहटले राम्रो संग चिनेको छ । देश निकाला हुदा निर्वासन जीवन जिउने क्रममा द्रोण शम्सेर भारतीय फिल्म जगतमा अभिनिया समेत गर्ने गरेको भनिन्छ । एक प्रशंग अनुसार  द्रोण शमसेरलाई फिल्मबाट समेत निकालिएको थियो । बम्बे ( हालको मुम्बई ) बसाईको क्रममा उनि फिल्ममा अभिनय गर्ने गरेका थिए । एक फिल्म सुटिङ्गको समयमा भारतीय अभिनेत्री मधुवालालाई अनपेक्षित ढंगले छोएको भन्दै उनलाई फिल्म खेल्नबाट प्रतिबन्धित गरिएको थियो । अभिनयको क्षेत्रमा प्रतिबन्धित भएपछी द्रोण शम्सेर पुनः मध्य प्रदेशको  सागरमा गएर बस्न थालेका थिए । यता नेपालमा भन्ने राजनीतिक परिदृश्य फेरिदै गएको थियो । केहि समय पछि तुङ्ग शमसेरको अनुकुल हुने गरि सत्ता हस्तान्तरण भैसकेको थियो । नेपालमा फेरिएको राजनीति घटनाक्रम संगै तुङ्ग शम्सेर र उनका परिवारले नेपाल फिर्ता आउँ पहलहरु सुरु गरेको भानिनिन्छ । तत्कालिन प्रधानमन्त्री चन्द्र शम्सेर जंगबहादुर रानाले तुङ्ग शम्सेरलाई नेपाल फिर्ता हुन् दिने तर सिमावर्ती क्षेत्रको तराईमा मात्रै बस्न मिल्ने गइ आदेश दिएपछि उनी तुङ्ग शमसेरको लागि पुरेनावामा दरवार बनाइएको थियो । 

उनलाई भैरहवा , बिरगंज लगायतका शहरमा समेत बसाउने प्रयास भएपनि तुङ्ग शम्सेरकै अडानमा गौरको पुरेनावामा दरवार बनाइएको भनिन्छ । उनले आफ्नो  परिवार सहितको जीवन यापनको लागि कयौ सय बिघा जग्गा बिर्तामा पाएका थिए । हालको गौर नगरपालिका क्षेत्र पनि उनी तुङ्ग शम्सेर र द्रोण शम्सेरहरुको बिर्ता रहेको थियो । 

पुरेनावा दरवारको बनौट आलिशान र सबै खाले सुबिधा सम्पन्न महलको रुपमा गरिएको छ । एक प्रसंग अनुसार तत्कालिन समयमा राणाहरुको इच्छा बिपरितको कार्य गरेको पाइएमा ( त्यसलाई कानुन बिपरितको काम भनिन्थ्यो ) सजाय दिनको लागि दरवार भित्रै अलग अलग कोठाहरु निर्माण गरिएको थियो । अपराध अनुसारको सजायको लागि अरिंगाल (हाडा) ले भरिएको घर , बिरहनिले भरिएको घर,सर्पले भरिएको घर तथा छुचुन्दरले भरिएको कोठाहरु बनाइएको थियो । हालको गौर नगरपालिका वार्ड नम्बर २ महादेवपटि निवासी जनाकधारी पासवानलाई छुचुन्दराले भरिएको घरमा बन्द गरि राखिएको कथा प्रचलित छ । पुरेनावा दरवारको इतिहास बारे जानकार रहेका सेवा निवृत शिक्षक विजय किशोर झाले सो प्रसंग स्मरण गर्नु हुन्छ । वहाले गौर निवासी सिताराम अग्रवाल ( बिस्वनाथ अग्रवालको बुवा ) को घरमा पुजा रहेको मौकामा उनले जनाकधारी पासवानलाई अशोकको पात ल्याउन अर्हाउदा दरवारको छेउछाउमा रहेको अशोकको रुखबाट पात काटेको निहुमा उनलाई दण्ड स्वरुप छुचुन्दर भरिएको घरमा राखिएको थियो ।

अर्को प्रसंगले पनि पुरेनावा दरवारको हैकमवादी र राणाशाही शासन व्यबस्थाको कथा भन्छ । भनिन्छ पुरेन्वा दरवारबाट तुङ्ग शम्सेर तथा उनका छोराहरुको सवारी हुनसाथ स्थानीयहरू लुकाउने गर्थे । उनलाई स्थानियहरुले दान चढाई सुतेर नमस्कार गर्ने चलन थियो । उनका सिपाहीहरु भन्ने गाउमा आफुले मन पर्ने जुनै पनि समान लिएर हिड्न सक्थे । स्थानियाहरुलाई बिरोध गर्ने शाहस थिएन । पुरेनावा दरवारमा २४ घण्टानै समय अनुसारको बाध्यवाजन र संगीतको ब्यबस्थापन गरिएको थियो । 

एक बिहानै पराती गाउने व्यक्तिहरुको डियुटि हुन्थ्यो भन्ने सोहि अनुसार भजन,गित गाउने र बजाउनेहरुको समय निर्धारण गरिएको हुन्थ्यो । भनिन्छ तुङ्ग शम्सेर र उनका परिवार राजनीति पद धारण नगरेपनि जिल्लाको प्रशासनिक अड्डाहरु भन्ने उनको इशारा बिना कुनै काम गर्दैनथ्य । तुङ्ग शमसेरको देहवासन पछि भन्ने द्रोण शम्सेर राजनीतिमा आएको थियो । पंचायती व्यवस्थामा उनि निरन्तर निर्वाचित भैरहे । उनि जिल्ला सभापति रहेर समेत काम गरेका थिए । उनलाई राजनीतिमा गुजेश्वारी प्रसाद सिंह (केशर वावु ), परमानन्द साह, हरिहर यादव शेख सेराज लगायतका हरुले समय समयमा चुनौती दिएपनि राज घरानासंगको सम्बन्धको बलमा उनि आफ्नो शासन ब्यबस्था भन्ने कायमै राखे ।

पंचायती ब्यबस्था अन्तिम चरणमा पुग्न लागेपछि उनीहरु दरवार छोर्दै काठ्माण्डौ छिरेका थिए ।  बिक्रम संवत २०४०  साल भाद्रमा  उक्त दरवार तत्कालिन श्री ५ को सरकार संग ९५ लाख रुपैयामा बिक्रि गरेको अभिलेखहरु रहेको छ ।  उनले पछि पाएको बिर्ताका जगाहरु सरकार संग करिब १ करोड १६ लाखमा सम्झौता गरेका थिए । कतिपय जग्गाहरु उनका कानुनि वारिस बेचुबहादुर थापाले बेचेका थिए । २०४६ साल देखि २०५६ साल सम्म नेपाल प्रहरीका ११ जनाको टोलि सुरक्षार्थ खटाइएको थियो । माओवादी युद्ध बढ्न थालेपछि नेपाल प्रहरीका उक्त टोलि ब्यारेक फिर्ता भए संगै सो दरवार पिकनिक स्थलको रुपमा परिणत भएको थियो । सो क्रममा दरवारबाट एतिहासिक समानाहरी चोरिएका थिए । 

लगभग ५ बिघा क्षेत्रफलमा निर्माण गरिएको दरवारको मुख्य भवन सहित थप ४ ओटा भावनाहरु यसैको पेरिमिटरमा पर्छ । यो बिक्रम संवत २०६० कार्तिक १५ गते देखि तत्कालिन शाही नेपालि सेनाको नियन्त्रणमा गएको थियो । 

ads

Related news